Analiza dokładności parametrów wyjściowych programów metrologicznych współrzędnościowych maszyn pomiarowych

Monografia ukazała się w ramach cyklu wydawniczego „Prace Instytutu Zaawansowanych Technologii Wytwarzania. Seria Zeszyty Naukowe”, nr 87, 2007 r.

Praca dotyczy oceny dokładności wyników pomiaru pośredniego, realizowanego z udziałem współrzędnościowej maszyny pomiarowej. Przeprowadzono analizę prac poświęconych temu zagadnieniu, których skrócony przegląd zamieszczono w publikacji. W pierwszej części pracy sformułowano koncepcję metody przeznaczonej do analizy dokładności i przedstawiono zbudowany na jej podstawie model matematyczny. Przyjęto założenie, że analiza dokładności oparta będzie na ocenie wpływu czynników losowych na niepewność zmiennych wyjściowych. Metoda, na podstawie przyjętej probabilistycznej interpretacji błędów pomiaru danych, pozwala na wyznaczenie macierzy kowariancji analizowanych zmiennych. Analizą były objęte parametry obliczane przez podstawowe programy metrologiczne. Są to programy identyfikacji parametrycznej elementów geometrycznych skojarzonych typu: prosta, okrąg, kula, płaszczyzna, walec. Implementacja modelu polegała na opracowaniu algorytmów oraz realizujących je programów komputerowych dla każdego z rozważanych programów. W części eksperymentalnej zastosowano opracowaną metodę do symulacyjnych eksperymentów w celu weryfikacji przyjętych założeń oraz zbadania wpływu wielkości niewystępujących w modelu. Rezultaty badań zweryfikowano doświadczalnie wykonując pomiary na współrzędnościowej maszynie pomiarowej. Porównanie oszacowanych drogą analizy statystycznej wartości niepewności parametrów z rezultatami uzyskanymi na podstawie prezentowanej w pracy metody dla tych samych danych wejściowych pozwoliły ustalić, że między nimi nie występują istotne rozbieżności. Wynikiem analizy porównawczej jest stwierdzenie użyteczności proponowanej metody w estymacji niepewności wyników pomiarów współrzędnościowych. W pracy ograniczono się do oceny dokładności podstawowego oprogramowania metrologicznego, ale opracowana metoda może być z powodzeniem zaadaptowana do potrzeb analizy dokładności wyników innych pomiarów pośrednich.

Praca oparta jest m. in. o doświadczenia autora związane z realizacją bibliotek numerycznych i sterujących oprogramowania maszyn pomiarowych Instytutu Zaawansowanych Technologii Wytwarzania w Krakowie.

Skip to content